Bolsward lag vroeger aan de middelzee. Wanneer men vroeger van Leeuwarden naar Marssum wilde reizen, moest men met de boot. Dat gold ook voor b.v. de tocht van Goutum naar Boxum, van Wirdum naar Weidum en van Sneek naar Bozum.
Tussen dèze plaatsen lag tot in de 14e eeuw de Middelzee: een enorme zeearm die tussen Ameland en Terschelling Friesland binnenkwam en reikte tot Sneek en Bolsward. Zo lagen dus Leeuwarden, Sneek, IJlst en Bolsward vroeger aan zee. Door veranderde afwatering slibde die Middelzee langzamerhand dicht en toen dit proces op gang kwam hielp de mens graag: de Middelzee werd ingepolderd.
Voordien waren er al dijken gemaakt om die Middelzee: de straatwegen van Leeuwarden – Oudeschouw, Leeuwarden – Stiens waren vroeger de oostelijke dijken van de Middelzee. De Westoever werd gevormd door de dijk-weg Bolsward, Bozum; Oosterwierum, Boxum, Marssum, Berlikum en Minnertsga.
Waar zo vroeger eb en vloed elkaar afwisselden in de Middelzee loopt nu het kanaal De Zwette, de grens tussen Oostergo en Westergo. Als U van de (oude) Overijsselse straatweg naar Weidum (aan de weg Marssum – Oosterwierum) rijdt, komt U door de slurf van de voormalige Middelzee. U ziet tussen deze wegen een strook land zonder dorpen en met rechte poldersloten. Hier geen slingerende, voormalige kwelderslootjes zoals elders in Friesland.
In Leeuwarden was de wijk Oldehove een in de Middelzee uitspringende hoek. De “drukke kant” van de Nieuwestad was toen zee waarin de Dokkumer Ee dichtbij het Stadhuis uitmondde. Die Dokkumer Ee had dus twee uitgangen, één in het Dokkumerdiep (in de Lauwerszee) en één in de Middelzee.
In Bolsward wordt de naam Middelzee nu in ere gehouden door de naamgeving van de nieuwe sporthal. Bovenstaand kaartje en beschrijving vonden we in “Intercom”, dat het weer overnam uit Friesche Volksalmanak van 1889. Op de kaart ziet U dat Tsjerkwert in de Middelzee ligt. De Hímdijk is de oude zeedijk. Als je van Bolsward naar Sneek wilde reizen ging dat via de Himdijk naar IJlst en dan naar Sneek.
