De Johanna Jacoba

Doordat Durk Faber uit Workum met de stoomboot de “Johanna Jacoba” ging varen verdwenen de trekschuiten in de trekvaart.

Historische gegevens Johanna Jacoba
Het motorvoertuig de ,,Johanna Jacoba” is vervaardigd van ijzer en in 1909 gebouwd bij descheepsbouwers Botje/Eising te Groningen. Het is ingedeeld in drie appartementen, t.w.: een voorkajuit, een machinekamer en een achterkajuit en voorzien van een houten dek met afzonderlijke bovendekse ingangen tot genoemde appartementen. Het vaartuig heeft geen waterdichte schotten. Rondom het vaartuig is een ijzeren berghout aangebracht van 12 centimeter breed en 10 centimeter dik. De functie van een berghout is bescherming van de scheepshuid tegen stoten e.d. Het schip is 17.84 meter lang, 3.5 meter breed; de minimum diepgang is 0.85 meter, de maximum diepgang 1.20 meter. De motor is van 4.5 pk.

Van 1929 tot 1956 was Sijbesma schipper op de ,,Johanna Jacoba”; In 1949 werd aan de firma Sijbesma en Van der Zee vergunning verleend tot het gebruiken van de stoomboot de ,,Johanna Jacoba” als openbaar middel van vervoer voor de dienst IJlst.Sneek en terug. Dit met de bepaling dat met genoemde boot ten hoogste 60 personen en 5000 kg goederen tegelijkertijd mogen worden vervoerd. De oorlog van 1940-1945 ging ook niet zonder meer aan de ,,Johanna Jacoba” voorbij. De boot werd namelijk gevorderd door de Duitsers, die hem gebruikten voor proviandering van hun posten bij Terhorne, Langweer e.d.

In Groningen werd na de oorlog de boot teruggevonden als een hoop oud roest. Sijbesma is echter niet bij de pakken neer gaan zitten. Het heeft hem heel wat moeite en zorg gekost om aan de ,,Johanna .Jacoba” weer een dusdanige staat te geven, dat ze weer ,,fter en blinkend” haar dienst kon vervolgen. In januari1956 deed de Rijkspolitie te Water de melding dat de ,,Johanna,Jacoba” een ongeval heeft gehad. Onderzoek wees uit, dat de onderkant van het berghout – aan de stuurboordzijde van het achterschip over een afstand van ongeveer een meter door roest geheel verteerd was. Hierdoor waren grote gaten in het berghout ontstaan. Naar de mening van de Rijkspolitie te Water dienen aan het vaartuig enige ingrijpende voorzieningen te worden getroffen, waardoor de reizigers een grotere mate van veiligheid kan worden gewaarborgd. Het vaartuig dient ook te worden voorzien van waterdichte schotten. In 1956 wordt de Johanna Jacoba geïnspecteerd door Scheepvaartinspectie over de veiligheid van de ,,Johanna Jacoba als een openbaar middel van vervoer.

Uit dit onderzoek blijkt dat de ,,Johanna Jacoba” niet meer geschikt is om als passagiersschip dienst te doen. Ook wordt een opsomming gedaan van hetgeen er moet gebeuren om het schip weer in deugdelijke staat te brengen. In de Nederlandse Staatscourant van 16 mei 1956, no. 94 wordt tevens nog opgemerkt: ,,Dat de schipper met de ,,Johanna Jacoba” heeft gevaren in de desolate staat waarin het vaartuig verkeerde, hem ernstig moet worden aangerekend”. Daarom wil op 17 mei 1956 de inspecteur-generaal voor de Scheepvaart van burgemeester en wethouders van Ylst weten of de schipper-eigenaar thans met zijn schip vaart zonder geldige ,,Verklaring van Goedkeuring”. De noodzakelijk geachte voorzieningen werd te kostbaar en reden voor de gemeente Ylst om per 1 oktober 1956 de vergunning in trekken. Dit houdt in dat de ,,Johanna Jacoba” geen dienst meer mag doen als passagiersschip, maar nog tot 1960 dienst heeft gedaan als vrachtdienst.

In augustus 1991 werden in YIst door ,,De Koepel” de Stadsfeesten georganiseerd en een onderdeel in het programma was de vlootschouw. Lammert Koster, voorzitter van de Koepel, ging op zoek naar de ,,Johanna Jacoba”, maar waar de boot gebleven was bleek een raadsel. De boot moest meevaren in de vlootschouw en toen Lammert Koster in contact kwam met Jan de Boer uit Sneek, bleek het raadsel gauw opgelost. Jan de Boer wist dat de boot in Zaandam lag en de eigenaar Kiel was. Hiermede werd contact gezocht en de afspraak gemaakt om met dit historische schip mee te varen in de vlootschouw.

Vlaggeschip Wymbritseradiel gearriveerd

OSINGAHUIZEN – De Johanna Jacoba is gistermiddag teruggekeerd in Wymbritseradiel, na een verblijf van 27 jaar aan de overzijde van het Usselmeer. Eigenaar M. Kiel uit Zaandam gaf het roer gistermiddag definitief uit handen, nadat hij ‘It Drylster boatsje’ eerst nog veilig over het IJsselmeer had geloodst. Hij voltooide de tocht in gezelschap van wethouder Jan J. de Vries S de Sneker Johanna Jacoba-fan Jan de Boer. De schuit moet straks het vlaggeschip van Wymbritseradiel worden. Op de werf van Allard Sijperda in Osingahuizen wordt het familieschip binnenkort teruggebracht in de staat waarin het tot 1956 als beurtvaarder pendelde tussen IJIst en Sneek. Na die operatie zal de Johanna Jacoba in het waterrijke Wymbritseradiel worden ingezefvoor toeristische vaartochtjes. Het gemeentebestuur broedt nog op een beheersconstructie. Om geld bijeen te krijgen, overweegt de gemeente een bankrekening te openen waarop bedrijven en particulieren hun giften kwijt kunnen. (Foto LC/Catrinus van der Veen)

F. Faber jr. Begon in 1904 met de motorboot de “Goede Verwachting II” een beurtdienst van Workum – Leeuwarden – Sneek. Donderdags van Workum naar Leeuwarden via Parrega, Tjerkwerd, Burgwerd, Wommels, Oosterlittens, Baard. enz. Dinsdags van Workum – Sneek via Parrega en Tjerkwerd. Opvolger van Faber was Haye Westendorp.