Himdyk 5

Jonkershuizen Stem 27 Huis 102 Hemdijk 5 (Buwalda Stapert). Wie woonden op deze boerderij en wie waren eigenaar. Van oudsher woonden er de adellijke families Bualda.

• Uit onderzoek bleek dat in het begin van de zestiende eeuw (1543) op stem 27 woonde Sibolt Foekez te Bualda deze trouwde met Jayts Haersma, zij behoorden beiden tot de edelen.
• Zij werden in 1546 opgevolgd door hun zoon Tyaerdt Sybolts te Bualda deze trouwde met Syurdtke Wiblerts Rispens.
• Hun zoon Ulbe Tiaerts van Buwalda, trouwt 1.met NN.Lieuckema, 2 met Bauck Hanses Stapert. Deze wonen in 1570 op stem 27.
• Saecke Ulbes Buwalda, zoon uit het 2e huwelijk, was de opvolger in 1640 hij was eigenaargebruikers en ongehuwd.
• Ulbe Auckes Homminga, geb.1622, dijkgraaf van Imswolderhem, in 1670 gebruikermede-eigenaar van Stem 27, trouwt in 1657 met Botke Bottes Saarda.

Uit dit huwelijk Siouckien Ulbes Homminga,1684 eigenaar2/5 deel van stem 27,  trouwt 1684 met Andries Douwes Donia, overleden te Tjerkwerd 2 Mei 1707 oud 54 jaar. Douwe Andres Donia was in 1725 gebruiker van stem 27.

Samenvattend woonden op Buwalda Stapert:

• 1543 tot ? Sibolt Foekes van Buwalda en Jayts Haersma.
• ? tot 1570 Tiaert Sybolts van Buwalda en Syurddtke Wibets Rispens.
• 1570 tot 1640 Ulbe Tiaerts van Buwalda en Bauck Hanses Stapert en hun kinderen.
• 1640 tot 1664.Saecle Ulbus Buwalda ongehuwd, heeft het alliantiewapen Buwalda en Stapert laten inmetselen op stem 27.

De adellijke familie Buwalda stierven begin achttiende eeuw uit. Een der laatsten Hille Gatzes Buwalda 1641 – 1660 liet het grootste deel van Buwalda Stapert na aan Reyner Jans uit een boerengeslacht te Schraard. Na 1664 komen we geen Buwalda’s meer tegen op Bualda Stapert.

De volgende bewoners stammen wel af van de Buwaldas:

• 1664 tot 1684 Ulbe Auckes Homminga trouwde met Botke Bottes Saarda zoon van  Aucke Siuwckes Homminga en Sjoerdtje Ulbes Buwalda. Sjoerdje is een dochter  uit het 2e huwelijk van Ulbe Tiaerts van Buwalda en Bauck Hanses Stapert.  zij trouwde in 1684  met Aucke Ulbes  Homminga.
• 1684 tot 1707 Siouckien Ulbes Homminga en Andries Douwes Donia.
• 1707 tot 1725.Douwe Andries Donia. en Siouckien Ulbes Homminga.
• 1725 tot 1758 Douwe Andries Donia en Claaske Sipkes Adema.
• 1758 tot 1779.Hiltje Douwes Donia  in 1e huwelijk met Gerrit Durks Hollander.
• 1779 tot 1780.Weduwe Hiltje Donia.
• 1780 tot 1826. Hiltje Douwes Donia. En in 2e huwelijk met Laas Hepkes van der Zee,en zijn broer Hyltje Hebkes van der Zee en Tjerkjen Jans Taekema geh 27 Jan 1811 Hyltje Hebkes van Zee overleed op 10 Nov. 1827 in Tjerkwerd zijn broer  Laas Hebkes van der Zee overleed 7 Juni 1826 in Bolsward.
• 1826 tot 1832. Hyltje Hebkes van der Zee en Tjerkjen Jans Taekema.

Daarmee kwam een einde aan verwantschap Buwalda’s, Homminga’s en Donia’s.  De eerste familie die we daarna tegenkomen zijn de erven  Hyltje Hepkes van der Zee. 1832 tot 1845 waren eigenaars gebruikers  de nog in leven zijnde kinderen van Hyltje Hebkes van der Zee en Tjerkjen Jan Taekema. Hebke, Trijntje, Antje, Laas, Johannes, Oeke, Dirk en Marijke. Mogelijk waren er verschillende vertrokken , in elk geval Hebke bleef er boer.

Op 27 Januari  1811 trouwde  Hyltje Hepkes van der Zee met Tjerkje Jans Taekema, dochter van Jan Durksen Antje Harmens ik neem aan dat zij toen op Buwalda Stapert kwamen wonen.Zijn broer Laas Hebkes van der Zee en Hiltje Douwes Donia waren kinderloos. Hyltje was in Napoleons tijd adjunct maire in de gemeente Tjerkwerd en een deftig man. Er werden  10 kinderen geboren de oudste Hepke Hyltjes werd geboren op 2  Maart 1812, deze trouwde op 29 April 1837 met Sybrigje Syberns Bijlsma.

Na het overlijden van Sybrigje op 8 Oktober 1839  hertrouwde Hepke Hyltjes van der Zee op 20 November 1841 met Baukje Fongers Huitema. Uit het eerste huwelijk werd op 20 April 1839 één zoon Hyltje geboren. Uit het tweede huwelijk werden zeven kinderen geboren Siebregje 14 September 1842,Johanna 29 Oktober 1843, daarna vertrekt het gezin naar de Nieuwmarkt Café de Beurs in Bolsward. De andere vijf kinderen werden in Bolsward geboren.

De eerste bewoner die ik daarna tegenkom is Johannes Bleeker geboren in 1806,  deze woonde er met zijn moeder Trijnte Jans de Boer weduwe van Pieter Jan Bleeker zij verlaten  op 12 mei 1850 de boerderij. De boerderij was toen al eigendom van Ysbrand Klazes Galama. Op 12 mei 1850 komen er wonen Bauke Johannes Siemonsma, geboren op 11 januari 1802 te Ferwoude en trouwde op 15 mei 1825 met Marijke Rinderts Jilders. Bauke overlijd op 4 September1870. Marijke blijft er wonen met haar kinderen.

Op 12 mei  1879 verlaat zij de boerderij en word opgevolgd door haar zoon Johannes Baukes Siemonsma geboren op 24 december 1827, gehuwd op 26 April 1879 met Nieskje Hessels van der Werf geboren te Tirns op 18 juni 1832 en  overleden te Bolsward op 28 Mei 1902. Johannes komt te overlijden op 27 februari 1894, Nieskje verlaat dan op 5 mei 1894 Jonkershuizen. Zij hadden geen opvolgers. Het is dan nog steeds huis 102.

Op 12 mei 1894 komen er wonen Theodorus  Sible Westendorp geboren te Workum op  8 september 1867, hij trouwde op 5 mei 1894 Wietske { Hedwiges} Haye’s van der Werf geboren op 27 november 1870 eveneens te Workum. In mei 1920 verlaten Theodus Westendorp en Wietske van der Werf. Zij gaan dan wonen in Blauwhuis. Ook dit echtpaar had geen opvolgers.

Theodorus Westendorp was raadslid in de gemeente Wonseradeel. Na het vertrek van Jonkershuizen liet hij Blauwhuis een nieuw woonhuis bouwen op het grondgebied van de gemeente Wonseradeel. Hij kon daardoor raadslid blijven bij de gemeente Wonseradeel.

Op 11 december 1919 koop Durk Jacobs Galama  en zijn moeder Hidje Durks de Boer Buwalda Stapert van de Stichting Coopersburg te Akkrum. Op 4 mei 1920 trouwde Durk Jacobs Galama met Grietje Sikkes Hettinga en komen die zelfde maand wonen op Buwalda Stapert. Zij blijven er boeren tot12 mei 1955 en hebben er dan precies 35 jaar gewoond. Hun acht kinderen werden er geboren.

Eigenaren
Vanaf 1543 tot ongeveer 1728 waren de Bualdas, Homminga’s en Donía’s eigenaars en gebruikers. In 1811 werden mede eigenaars en bewoners Hieltje Hepkes van der Zee en  Tjerkje Jans Taekema. In 1832 nam zijn zoon Hepke Hieltjes van der Zee en Sybrigje Sybrens Bijlsma het bedrijf over. Deze was er boer  tot 1844.

In 1850 was eigenaar Ysbrand Klazes Galama en Ytje Jans Siemonsma.Waarschijnlijk heeft hij de boerderij al in 1844 in eigendom verkregen. De eigenaar Ysbrand Klazes Galama overleed  op 24 April 1873 en zijn echtgenote drie weken later op 12 Mei 1873.
Bij akte van scheiding werd de eigendom toegewezen aan Ytje Egberts de Jong een kleindochter van Ysbrand Klazes Galama en Ytje Jans Siemonsma.

Ytje trouwde later met Carolus Gerardus Loduvicus van Wensen. Op 16 September 1908 verkoopt Ytje Egberts de Jong de boerderij met 31.14.90 HA weiland aan de Stichting Coopersburg te Akkrum. Ook de naastgelegen boerderij, ook haar eigendom, werd gelijktijdig verkocht aan dezelfde Stichting als geldbelegging en zekerheid van haar doelstelling.

Bij akte van 11 December1919 verkoopt de Stichting Coopersburg te Akkrum  beide boerderijen. Ook de naastgelegen boerderij, ook haar eigendom, werd gelijktijdig verkocht aan dezelfde Stichting als geldbelegging en zekerheid van haar doelstelling. Bij akte van 11 December1919 verkoopt de Stichting Coopersburg te Akkrum  beide boerderijen.

De Boerderij Buwalda Stapert werd gekocht door mijn vader Durk Jacobs Galama en zijn moeder Hidje Durks de Boer. Na het overlijden van Hidje Durks de Boer in 1936 neemt mijn vader Durk Jacobs Galama haar gedeelte over. Daarna werden nog twee percelen bijgekocht
Tijdens de oorlogsjaren van 1940 1945 werd het geheel verkocht aan de firma Theodorus Niemeijer tabaksfabrikanten te Groningen voor geldbelegging.

Bij akte van 2 maart 1950 koopt Durk Jacobs Galama het geheel terug van de firma Theodorus Niemijer.  Hij blijft eigenaar tot 1955,daarna samen met zijn zoon Sikke Galama geleidelijk werd deze zelf eigenaar tot 1969 Tsjeerd Haarsma.koopt dan de boerderij. In de loopt der jaren gaan de eigendommen over op hun zoon Theo Haarsma.

In de loop van de jaren werden de gebouwen aangepast en gemoderniseerd aan de eisen van die tijd. Het woongedeelte werd in 1957 geheel afgebroken en door een nieuw vervangen.De oude gevelsteen uit 1640 van Buwalda Stapert die tot die tijd altijd in de voorgevel zat, werd bewaard en opnieuw ingemetseld naast de hoofdingang van het woonhuis.

In 1969 verlaten Sikke Galama en Teatske Jorna Jonkershuizen en gaan zich vestigen op een nieuw gekochte boerderij in Schettens. Gebouwen en land werden gekocht door zwager Tsjeerd Haarsma en onze oudste zuster Petronella Galama. Het land werd door hen in gebruik genomen en het woonhuis verhuurd aan Jan en Ieneke Dijkstra van der Meer, daarna aan Pastoor Hendrik en zijn huisgenote Manna. In 1974 werden er boer Theo en Thea Galama.

BUWALDABUREN 27

“Buwalda- Stapert“

108 Pondematen.

Per 1798 nr. 46, Per 1845 nr. 42, later nr. 63, 69, 102, 84, 5.

Jaartallen eigenaars gebruikers van 1543 tot 2007.

• 1543- ?. Sybolt Fockes te Bualda + Jayts Haersma  geh. 1543 Eigenaar / gebr.
• ?- 1570 Tyaerdt Sybolts te Buwalda + Sjoerdtje Ulbesdr. Rispens. Eigenaar /gebr.
• 1570-1640 Ulbe Tiaerts van Buwalda overleden 6 Aug. 1606 1^e huw. N.N. van Lieckema 2^e huw. Bauck Hanses Stapert. Met hun kinderen na het overlijden uit het 1e en 2^e huw. tot 1640 Eigenaars/gebr.
• 1640-1664 Saecke Ulbes Buwalda. Eigenaar/gebr. Ongehuwd zoon uit het 2^e huw. van Ulbe Tiaertss van Buwalda  en Bauck Hanses Stapert. Saecke plaatste het Alliantiewapen in de voorgevel van Buwalda Stapert.
• 1664-1684 Ulbe Auckes Homminga + Botke Bottes Saarda.geh. 4 April 1657. Eigenaar/gebr. Ulbe Auckes is een zoon van Aucke Siuwckes Homminga en Sjoerdtje Ulbes Buwalda. Sjoerdtje Ulbes is de jongste dochter uit het huwelijk van Ulbe Tiaertss van Buwalda en Bauck Hanses Stapert.
• 1684-1707 2/5 Siouckien Ulbes Homminga + Andries Douwes Donia.  Mede Eigenaar /gebr geh. 18 Okt. 1684. 2/5 Sioerdtke   Ulbes Homminga +  1^e huw Sierck Ypes Buwalda. geh. 5 Nov. 1677. Siouckien en Sioedtke zijn zusters, dochters van Ulbe Tiaertss van Buwalda en Bauck Hanses Stapert. 2^e huwelijk Jacobus Munnickhuis 1/5 Bauckien Sioerdtke Palsma-Homminga. Bauckien Kleindochter van Aucke Siuwckes Homminga en Sjoerdtje Ulbes Buwalda.
• 1707-1725.Siouckien Ulbes Homminga + Douwes Andries Donia Donia.                 Eigenaars/gebr. Douwe Andries Donia  zoon van  Siouckien Ulbes Homminga  en  Andries Douwes Donia.
• 1725-1758.1/2 Douwe Andries Donia + Claaske Sipkes Adema. Mede eigenaar/ gebr. geh. 10 Febr. 1725. Claaske Adena dochter van Sipkes Sipkes Adema en Hiltje Ates. 1/4 Andries Douwes Donia 1/4 Sipke Adema.
• 1758-1779 1/2 Hiltje Douwes Donia  + 1^e huw Gerrit Durks Hollander. Mede eigenaars /gebr. geh. 6 Nov. 1758 1/2 Baaye Douwes Donia + 1e huw.Reyn Johannes 29 Aug. 1750’. Hiltje en Baaye zijn zusters, dochters van Douwe Andries Donia + Claaske  Sipkes Adema. 2^e huw.Watse Wibes van der Pol geh. 16 Juni 1764.
• 1779-1780 1/2 Weduwe Hiltje Douwes Donia. Mede eigenaar/gebr. 1/2 Trijntje Reins  dochter van Baaye Douwes Donia en Reyn Johannes en Wybe Watses van der Pol zoon van  Baaye Douwes Donia en Watse Wibes van der Pol.
• 1780-18265/6 Hiltje Douwes Donia + 2^e huw.Laas Hepkes van der Zee. Mede eigenaar/gebr. geh. 2 Dec. 1780 Hiltje overleed voor 1826 Laas 7 Juni 1826 te Bolsward. 1/6 Wybe Watzes van der Pol. Hyltje Hebkes van der Zee. + Tjerkjen Jans Taekema geh. 27 Jan. 1811.
• 1826-1832 1/2  Hyltje Hebkes  van der Zee  + Tjerkjen  Jans Taekema. Mede eigenaars/gebr. Hyltje  Hebkes overleed 10 Nov. 1827 Tjerkjen Jans 17 Mei 1832. 1/2  Jan Douwes Dijkstra.
• 1832-1845 31 bund. : Erven Hyltjes Hebkes van der Zee. Mede eigenaars /gebr. Hepke, Trijntje, Antje, Laas, Johannes, Oene, Dirk, en Marijke (Hepke  Hyltje van der Zee vertrok in 1844 naar Café de Beurs in Bolsward).7 bund. : Jan Douwes Dijkstra.
• 1844- 1879 Ysbrand Klazes Galama +Ytje Jans Siemensma geh. 29 Mei 1812 eigenaar.
• 1845-1850 Johannes Pieters Bleeker met  zijn moeder Trijntje Jans de Boer wed. van Pieter Jan Bleeker. Huurders.
• 1850-1879. Bauke Johannes Symonsma + Marijke Reinders Jilders  geh.  27 Mei 1835. Huurders.
• In 1879 erft Ytje Egberts de Jong  deze boerderij. Eigenaar (kleindochter  van Ysbrand Klazes en Ytje Jans Siemensma).
• 1879-1894. Johannes Baukes Symonsma + Nieske Hessels van der Werf. geh. 26 April 1879.  Huurders.
• Op 16 Sept. 1908 koopt Stichting Coopersburg te Akkrum Buwalda Stapert van Ytje  Egberts de Jong.
• 27-6-1894 Theodorus Sibles Westendorp + Wytske  Hayes van der Werf. geh. 5 Mei 1894 Huurders tot  1-5 1920.
• Op 11 December  1919 kopen Durk Jacobs Galama en Hidje Durks de Boer, weduwe van Jacob Michiels Galama de boerderij van Stichting Coopersburg te Akkrum.
• 1-5-1920 Durk Jacobs Galama + Grietje Sikkes Hettinga. geh.4 Mei 1920.
• Tot 12 Mei 1955 blijven zij er boer en  op 16-1-1956 vertrekken zij naar Blauwhuis
• P.S. In 1940 verkoopt Durk Jacobs Galama de boerderij aan N.V. Theodorus Niemeijer te Groningen en in 1950 terug gekocht.
• 12 Mei 1955 Sikke Durks Galama + Taetske Bauke Jorna tot  29-4-1969       Eigenaar/gebr.
• 1969-1974 Tjeerd Haarsma + Nellie Durks Galama Eigenaars gebruikers.
• 20-5-1969 Jan Dijkstra + Ineke van der Meer tot 15-3-1972 (Huurders woonhuis).
• 2-10-1972 Jozef Hendriks, Pastoor Par.Blauwhuis tot 12-11-1973 (Huurder woonhuis).
• 31-10-1974 Theodorus Haarsma + Tjitje Hayes Galama mede eigenaars/  gebruikers.

Gegevens uit het Genealogisch jaarboek 1989 van Paul Noomen en het Fries Historisch archief van Tresoar Leeuwarden.

Hier en daar heb ik mijn twijfels.

Samengesteld door J.Y.Galama.