BALK – Jacobus Engelsma uit Balk nam afscheid van het bakkersvak. Op die dag draaide hij zijn laatste dienst, bakte zijn laatste broden en deelde voor het laatst de bakkerijsfeer met zijn collega’s. Veel ophef is er van het afscheid niet gemaakt. Want veel drukte ligt 0n8 niet zo, zegt de 60-Jarige Jacobus Engelsma. Liefst 45 jaar maakte Engelsma deel uit van het bakkersgilde, laatstelijk als werknemer van het bakkersbedrijf De Korenaar in Balk. En lange tijd heeft hij zijn vak in de nachtelijke uren uitgeoefend. Hij vertrok ‘s avonds om 7 uur en keerde pas diep in de nacht weer huiswaarts. Maar dat is voor mij nooit een straf geweest, zegt Jacobus Engelsma, ik heb het altijd met plezier gedaan.
De jarenlange nachtarbeid mag voor Jacobus Engelsma dan geen straf geweest zijn, zijn vrouw Pietje steekt haar blijdschap niet onder stoelen of banken nu haar man weer s avonds thuis is. Ik heb mij wel eens eenzaam gevoeld, vertelt ze, vooral toen de kinderen uit huis waren. Iedere avond alleen thuis. Je voelt je dan wel eens alleen. Maar daar is nu geen sprake meer van. Jacobus is nu thuis en trekt er samen met zijn vrouw op uit. De fiets komt uit de schuur want een tochtje door Gaasterland is beider liefhebberij.
Knecht
Jacobus Engelsma begon al jong met het bakkersvak. Dat was in zijn geboorteplaats Tjerkwerd. Hier had een oom een bakkerij (Gerben de Jong red.). En daar is het allemaal mee begonnen, vertelt Engelsma. Hij werd bakkersknecht en leerde in die hoedanigheid de kneepjes van het vak. Liefst 14 jaar lang bleef hij in het bedrijf van zijn oom werkzaam. Op zijn 28e hield hij het echter voor gezien en werd zelfstandig bakker in Lemmer. Hij keerde later echter naar Tjerkwerd terug om gedurende drie jaren chef te zijn in de bakkerij van zijn oom. Daarna liet hij Tjerkwerd definitief achter zich en vestigde zich met zijn gezin in Balk, inmiddels 19 jaar geleden.
In Balk trad Engelsma in dienst bij bakkerij De Korenaar. Hij omschrijft, die periode als een bijzondere. Een mooie tijd met goede herinneringen. We werkten in een sfeervol bedrijf. Ik heb er steeds met plezier mijn werk gedaan. De werkzaamheden van Engelsma bestonden uit het bakklaar maken van veelal broden. Hoeveel broden er door hem zijn klaar gestoomd is niet exact te zeggen. Maar het zijn er vele duizenden geweest, vermoedt Engelsma.
De bakkerij waarin hij destijds bij zijn oom begon was voor die tijd al modern ingericht. Het bedrijf liep goed met de tijd mee, herinnert hij zich, we beschikten als één van de eerste bedrijven over machinies. De bakkerij van zijn oom was een toeleveringsbedrijf dat zich ook bezig hield met het produceren van velerlei andere bakkerij-produkten als beschuiten, roggebrood en banket. Er is voor mij in al die jaren voor wat betreft het werk niet zo gek veel veranderd, zij het dat de dagen korter zijn geworden. In die beginjaren maakten we soms lange dagen. Werkdagen van 14 of 16 uur waren geen uitzondering. Dat is nu voorbij.
We werken nu 8 uren per dag. Ooit werkten we zes dagen per week, nu vijf. Wel heeft de toenemende modernisering een stukje gezelligheid van de werkvloer weggenomen. Engelsma: Kijk, vroeger waren de bakkersbedrijven veel kleinschaliger dan nu. Je werkte in een kleine ruimte, bijelkaar. Nu zijn het grote bedrijven geworden. Met veel colleges praat je arnper. Daarentegen is de werksituatie door de jaren heen sterk verbeterd: De arbeidsomstandigheden zijn veel beter geworden. Het werken in de bakkerij is veel gezonder dan toen.
Het bakkersvak heeft altijd een maatgevende rol gespeeld in het leven van Engelsma. Langs de weg heeft hij zich nooit willen begeven met de bakkerskar want ik ben een bakker en geen koopman. Of hij het bakkerswereldje zal missen is afwachten, in ieder geval zijn er plannen genoeg om de ontstane vrjje tijd op te vullen. Samen met zijn vrouw Pietje zal Jacobus vaak op de fiets te zien zijn, langs de waterkant (hij vist graag) of in de tuin. En a1s het even kan is Engelsma even. bezig met zijn liefhebberij, de vogeltjes in het hok achter zijn
woning.
Op de foto zien we Jacob Engelsma uit Balk tijdens zijn laatste werkdag bij bakkerij de Korenaar. Balksterkrant van 4-5-1990 Door Catrienus Meijer.
