De Lytse Tsjerke

De Gereformeerde kerk van Tjerkwerd

De Gereformeerde Kerk van Tjerkwerd was precies een grote huiskamer met een balkonnetje ,, De Kreake ‘’ ( galerij ) , waarop een huisorgeltje stond . Elke zondag moest ik daar 2x naar toe , eerst lopend, en later fietsend, en als uitzondering op schaatsen. De gemeenteleden kwamen uit Parrega met 3 gezinnen , namelijk de familie Evert Tilstra , pake Jetze van der Wal, en ons gezin (fam S. Jansen (fm)) . Verder kwamen een aantal gezinnen uit Dedgum , Blauwhuis, Greonterp, Hieslum en Tjerkwerd . Als je het kerkje binnen kwam, was er een klompenhokje. Aan de rechterkant zaten de vrouwen apart met de jongste kinderen, en links de mannen . In het midden stond de preekstoel, met aan weerzijden de ouderlingen-en diakenbanken . Als je wat ouder werd mocht je bij de mannen zitten , maar al gauw ging ik met mijn broer Lolke naar ,,De Kreake ‘’, waar meer jongvolk zat . Als wij ons verveelden dan lieten wij snippers papier naar beneden dwarrelen, wat dan weer boze blikken van Mem opleverde, die precies van beneden het oog op ons had . Ook telden wij de ,, U’s ‘’ van  dominee Pel in zijn preek, en dat waren er heel aantal!

Het waren lange en zware preken, die uit drie delen bestond, met een tussenzang in het midden van de preek . Op ,, De Kreake ‘’ kon je ook zien wanneer de dominee of een voorlezende ouderling de laatste bladzijde opsloeg, en wij al weer aan onze vrijheid dachten .
Het zingen in de kerk was soms nog op hele noten, wat voor mijn broer Lolke en ik zelf veel te langzaam ging . Met behulp van organist Auke de Witte zetten wij ,, de sokken er in ‘’, en moesten de andere gemeenteleden wel mee in ons tempo , want zingen zat ons in het bloed, en wij hadden er geen moeite mee om de rest op sleeptouw te nemen . Dat maakte dan thuis van Mem de opmerking: ,, Jimme moatte net sa jeie ‘’ (jullie moeten niet zo versnellen).

Wat ouder geworden mochten wij ook naar de kerk op schaatsen, maar dan heen en terug naar de kerk in Tjerkwerd, maar ook geen streep verder . Maar daar vonden wij wel wat op , want als de dominee ,, Amen ‘’zei , dan bonden wij de schaatsen onder in de kerk , en tijdens het laatste Gezang ( in die tijd hadden de Gereformeerden maar 27 gezangen ) of Psalm slopen wij naar beneden , en voordat de andere kerkgangers uit kwamen , waren wij al schaatsend uit het zicht verdwenen . Niet direct naar huis natuurlijk , maar via onze boerderij  richting Workum , en dan heel langzaam schaatsend naar huis , om zo lang mogelijk van het schaatsen en de winterse natuur te genieten .

Na de morgendienst gingen wij met de hele familie koffiedrinken bij pake Jetze in Parrega .
Het recept was steevast  koffie met een ,, Sûkerklontsje ‘’( suikerklontje ) ,, Fryske Krûdkoeke ‘’ ( friese kruidkoek ) en een ,, Joadekoek ‘’( jodekoek ). Mem had altijd een vaste planning , want na de koffie bij pake Jetze , stond het warme middagmaal heel snel op tafel op de boerderij,, De Poelpleats ‘’. Het was steevast witte rijst die voorgekookt werd, en tijdens de kerkdienst klaar gestoomd onder de dekens van één van de bedden . Ook heb ik meegemaakt dat Mem de rijst in een theekist met rondom hooi klaar liet stomen . Over de rijst kwam boter , suiker en kaneel, maar ook wel gebonden bessensap.

De reden van dit alles was,, snel eten ‘’, en hup weer naar de kerk in Tjerkwerd, voor de tweede preek om half twee in de middag . Met bijzondere feestdagen zoals de kerstdagen en Oudjaar –Nieuwjaarsdag , bleef je maar heen en weer vliegen tussen Parrega en Tjerkwerd .
Eerlijk gezegd heb ik het nooit kunnen waarderen waarom je zondags bij je vrienden uit Parrega weggehaald werd . In Parrega voelde ik mij thuis , en die enkele keer met het kerstfeest van school, en met een bijzondere ,, Oranjedienst ‘’, voorafgaande aan het jaarlijkse Oranjefeest in de Nederlandse Hervormde Kerk, voelde ik mij gelukkig om in die kerk te mogen zijn .Vandaar dat ik altijd een hang naar de Nederlandse Hervormde Kerk heb over gehouden, en ben ik eindelijk veel later met mijn eerste echtgenote overgegaan naar deze kerk .

Op de leeftijd van 12 jaar moest ik naar de club van jongens en meisjes van de Gereformeerde Kerk in Tjerkwerd . Maar na een paar bezoeken aan die club , heb ik tegen Mem gezegd dat ik daar beslist niet meer  heen wilde , want het was alleen maar studie, en geen enkele ontspanning .Mem vroeg toen : ,, Als je dan beslist niet naar die club in Tjerkwerd wil …..wat dan???? Mijn antwoord was : ,, Naar de knapenvereniging van de Nederlandse Hervormde Kerk in Parrega ‘’,  want daar zijn mijn vrienden , en daar doen zij naast studie over allerlei onderwerpen , ook spelletjes en één keer per jaar een uitvoering , waarvoor,, samenspraken ‘’ ( toneelstukjes ) werden ingestudeerd . En…..zo waar….. Mem zwichtte voor mijn argumenten !!! Met plezier ging ik zondagavonds naar de knapenvereniging in Parrega , en na een jaar werd ik gestemd als secretaris, wat betekende ,,je bent geaccepteerd‘’ !

Bauke Jansen