Restauratie binnenkant kerk

1989 Nadat buiten de boel klaar was, begon men in de kerk. Nieuwe fase restauratie kerk Tjerkwerd gestart. Het bedrijf Bouw ’75 uit Workum is deze maand begonnen met de derde fase van de restauratie van de hervormde kerk van Tjerkwerd.

Nadat vijf jaar geleden de buitenkant en een deel van het interieur aangepakt werden, wordt nu de noordzijde van het interieur onder handen genomen. Volgens kerkvoogd P. Burghgraef kost de derde fase ongeveer f 275.000. De restauratie wordt voor f 150.000 bekostigd uit rijksmonumenten-subsidies. De rest wordt aangevuld met de opbrengst van reeds gehouden acties in het dorp en uit diverse fondsen. De ingrijpende opknapbeurt wordt begin april opgeleverd.

De houten banken worden vernieuwd, evenals de achttiende-eeuwse eiken herenbank. Deze is in 1725 gemaakt door Jacob Gysberts uit Bolsward, de vader van de bekende Friese letterkundigeGysbert Japicx. Verder worden de muren gestuct, waarbij oude nissen te voorschijn zijn gekomen.

Een bijzonderheid van de Tjerkwerder kerk is de vleermuizenkolonie, die echter alleen zomers de kerk bevolken. De kolonie omvat 1600-1800 vleermuizen en leeft tussen het tongewelf en het dak. Vijf jaar geleden werd een speciale constructie van latten en geperforeerd plastic boven het gewelf getimmerd om het hout te vrijwaren van de vleerinuizenpoep.

Muur uit 1100 ontdekt in kerk van Tjerkwerd

Tjerkwerd – Restaurateurs hebben tijdens werkzaamheden in de hervormde kerk van Tsjerkwert een muur uit de 12 eeuw ontdekt. De muur is vermoedelijk gebouwd in 1100, toen de eerste kerk in Tjerkwerd is gebouwd. Deze Sint Petruskerk was opgetrokken uit tufsteen. Later is deze kerk afgebroken om de dure steensoort te kunnen verkopen. Er kwam een van `âlde Friezen’ (grote bakstenen)  gemaakt gebouw voor in de plaats. Het hele koor blijkt evenwel nog uit tufsteen te bestaan. kerk van Tjerkwerd een oude muur uit de vroege Middeleeuwen ontdekt. De historische vondst  werd gedaan in het koor van de kerk tijdens het verwijderen van oude lagen stucwerk.

Tsjerke fan Tsjerkwert wurdt restaureare

Tsjerkwert – Yn en oan de Ned. Herfoarme tsjerke fan  Tsjerkwert wurdt op dit stuit foar in  lytse f600.000,- ferspikere. Foar dat bedrach moatte de toer, de muorren, It tûneferwulf en in part fan it ynterieur restaurearre wurde. Oer in aan tal jierren sil it oerbliuwende part fan de tsjerke oan bar wêze. len fan de bysûnderheden fan dizze restauraasje is it tûneferwulf. Boppe dat ferwulf hingje simmers nammentlik 50 á 700 flearmûzen oan it dakhout fan de tsjerkesouder. Dér wurde barren jongen berne en yn de hjerst ferhûzet de hiele kliber nei û.o. de grotten fan Súd-Limburch om te oerwinterjen.

Benammen de restauraasje fan it tûneferwulf is oan oan bûn. Sadree’t yn de maitiid de flearmûzen weromkomme moat de koepel ticht wêze. In ryk besit, sa `n koloanje marflearmûzen, mar it jout wol ekstra kosten. No komme ryk, provinsje, gemeente en Prins Bernardfûns de tsjerke mei allérhande subsydzjes yn-‘e mjitte. Mar foar sa  likernôch f200.000   sil de doarpsmienskip sels stean moatte. Foar in part fan dit bedrach  is de restauraasjekommisje yn `e skrep.

Hja betinke aksjes  yn  it doarp, skriuwe âldTsjerkwerters oan, binne fan doel om yn de maitiid in grutte rommelmerk te hâlden en komme ynkoarten de doarren bylâns mei lotten. Entûsjaste Tsjerkwerters sille ein jannewaris – begjin febrewaris besykje om 10.000 lotten oan de frou/man te bringen.

Op sneon 14 jannewaris de moarns fan 10 oere oant healwei ienen jouwe de tsjerkfâlden gelegenheid aan minsken dy `t belangstelling ha it ferrin fan de restauraasje te besjen. Dan sille der parten fan de tsjerké te sjen wêze dy `t nei de restauraasje ferdwine efter it hout fan it tûneferwulf.

Onder de houten vloer
“Onder de houten vloer van de kerk van Tjerkwerd heeft men grafstenen ontdekt”. aldus weet de Leeuwarder Courant ons te melden. De kerkvoogdij wist van het bestaan van enkele zerken, aldus schrijft de krant “maar stond verbaasd over de ontdekking”. Enkele jaren geleden ontdekte men nog het graf van de laatste abt van klooster Bloemkamp in de kerk van Hidaard. Kunnen we nog meer van ontdekkingen verwachten vlakbij, onder de houten vloer? Zijn er nog meer kerkvoogdijen die weet hebben van graven in de kerk, onder de vloer? Graag zouden wij informatie daarover ontvangen.

Tjerkwert zag in het jaar 1580 zijn kapelaan in vrijwillige ballingschap gaan: Joannes Schapsted. Maar er zijn veel namen bekend gebleven: Hotse van Wolsum geeft een lijst van de geestelijken, die destijds vertrokken uit Wonseradeel Thomas van Groningen. abt van Bloemkamp, Pastoor  Sybrandus van Arum, Pastoor Regnertus van Makkum. Pastoor Petrus van Wons, Pastoor  Hermanus van Hartwerd, Pastoor Hyeremias van Engwier Pastoor Joannes Jacles van Arum en Pastoor Meynardum Andraea van Piaam.Sommigen konden terug keren uit de ballingschap. Hoeveel liggen er nog onder de houten vloeren in kerken begraven?

Leusden, Pater W. M. Brada.