Meer dan een eeuw brengt de familie Ebbendorf al post rond in Bolsward omstreken. Onno Ebbendorf (61) uit Tjerkwerd is de derde generatie telegram- en postbesteller. Onlangs vierde hij zijn 40-jarig jubileum. Half april kreeg hij een gouden speldje. ,,Ik vroeg mijn vader naar de goudprijs, maar ik mocht ’m niet verkopen”, lacht hij.
‘Mijn pa kende zelfs alle bijnamen’
tekst en foto’s Brenda van Olphen
‘Wij zijn getrouwd in een postauto. Dat was in 1993. Maar de foto’s zijn nooit genomen. De postauto was opeens verdwenen. Die moest weer worden gebruikt.” Alice Ebbendorf kan er wel om lachen. Volgens haar is het ook maar goed dat Onno niet meer in Bolsward zelf werkt. ,,Je komt nooit meer thuis, zoveel bekenden kom je onderweg tegen.”
Ruim 38 jaar bezorgde hij post en pakketten aan de zuidwestkust. Sinds twee jaar werkt Onno Ebbendorf in de buurt van Dokkum. ,,Er was geen plek in de buurt. Erg is het niet. Het went ook wel weer. Na twee jaar kan ik dit ook alweer dromen. Ik heb een vaste route, goede mensen en goede contacten.”
Onderweg stopt de postbode 130 keer. Sommige adressen ontvangen twee of drie pakketjes. De auto is elke rit met 300 pakketten behoorlijk afgeladen. Hondenvoer, magnetrons, zonneschermen en zwembaden; alles gaat bij hem door de handen. ,,Het is soms niet te huffen, zo zwaar. Ik kan dan wel merken dat ik 61 jaar ben. ’s Avonds naar de sportschool is voor mij niet nodig.”
Cornelis Ebbendorf
Hoe anders ging het in 1900 toen zijn overgrootvader Cornelis Ebbendorf werd aangesteld als post- en telegrambesteller. Cornelis Ebbendorf fietste naar Lemmer om de post voor Bolsward op te halen. De brieven kwamen hier met de veerdienst vanuit Amsterdam aan. Cornelis Ebbendorf bezorgde de brieven op de terugweg. Hij werkte alle dagen behalve op zon- en feestdagen. In 1917 ging Ebbendorf bij de PTT met pensioen. Cornelis Ebbendorf stierf jong op 54-jarige leeftijd. Het graf was eigenlijk vergeten. Een toevallige vraag van Onno bracht de achterkleinzoon bij de laatste rustplaats. ,,Een tante in Amsterdam had de rechten. Mijn pa wist dit niet meer. Ik was ook net op tijd. Het graf zou worden geruimd.”
Rintje Ebbendorf
Het postbloed sloeg een generatie over. De opa van Onno, Nico, werd storingsmonteur bij Nestlé. Zoon Rintje Ebbendorf belandde wel bij de post. Tweemaal per dag liep hij zijn ronde in Bolsward, Parrega, Exmorra en Schettens. Een rijbewijs had hij niet. Dat was ook niet nodig: Rintje Ebbendorf kon zijn werk in de directe omgeving doen. ,,Hij kon verrekte snel werken. En mijn vader werd het lopende woordenboek genoemd. Hij was een stille kracht, maar wist echt alles. Heel veel onleesbare adressen op poststukken konden worden bezorgd, omdat hij precies wist om wie het ging. Hij kende zelfs alle bijnamen van de Bolswarders.” Na veertig jaar post bezorgen, ging hij in 1993 met pensioen.
Onno Ebbendorf
Ruim negen jaar werkte Onno Ebbendorf met zijn vader samen. ,,Ik deed eerst vakantiewerk. Ik kon wel bij Hochwald aan de slag, maar ik zie mijzelf niet op één plek werken. Ik moet kunnen zwerven. Ik moet met mensen kunnen praten en het leven in.” Onno Ebbendorf werd in 1984 als ambtenaar beëdigd. Bij zijn sollicitatie zat hij met de directeur, onderdirecteur, bestellervoorman en hoofdbesteller aan tafel. ,,Ik moest aan hen mijn toekomstplannen vertellen. Zo kwam ik erbij. Ik deed al vakantiewerk, dus ze wisten al wat voor vlees ze in de kuip hadden.”
Werken met zijn vader vond Onno een mooie tijd. Samen zaten ze in de nachtdiensten en sorteerden ze de post. Alles ging op straatnaam. Postcodes waren er nog niet. ,,Met een hark, hard plastic en ijzerdraad werden de stapels bijeen gepakt. Als de kar vol was, ging je de straat op.”
Theezetten
Het mooiste vond hij de loop Zurich, Breezanddijk. ,,Hoe slechter weer het was, hoe mooier ik het daar vond. Lekker baggeren door de regen. Met mooi weer zette ik mijn auto bij de IJsselmeerkant, had een appeltje en had het uitzicht over de zeilschepen. En ik kreeg hier ook nog voor betaald.” Toch was de loop niet populair onder de collega’s. Aan de route zat een curieuze taak verbonden. De postbode moest de bloemen water geven en theezetten voor de ambtenaren van het loket. ,,Die zaten zelf 4 meter van het keukentje af!”
De bode vindt het een mooie tijd met veel post, aangetekende brieven, rembours en pakketten. Het was een drukke tijd. Partner Alice Bakker studeerde Verpleegkunde. Onno draaide in de tussentijd overuren. Hij werkte van 6.00 tot 20.00 uur, zes dagen per week. Dit leverde een mooie spaarpot op. Binnen tien jaar betaalden ze hun toenmalig huisje in de Kleine Hoogstraat in Bolsward af.
De PTT’ers gingen regelmatig met elkaar leuke dingen doen. Natuurlijk, ruzies waren er wel, maar die praatten ze uit. ,,En als er een jarig was, dan tikte Menno Bosma met het lepeltje op de rand van het kopje en zette hij ‘Lang zal hij leven’ in. Veertig man zong dan mee. Dat is toch bijzonder. Dat zie je nu helaas niet meer.” Het werk laat even een bakje koffie met elkaar drinken ook niet meer toe. De jongere generatie heeft een andere instelling, merkt Ebbendorf. ,,Zij zitten in een heel ander ritme. Ik heb dat jagen wel gehad. Zij zitten daar heel anders in. Als ik een uurtje langer erover doe, dan heb ik het rustiger en een mooiere dag.”
Rust
De rust pakken heeft hij wel moeten leren. Een tijd ging het niet zo goed met hem. De overplaatsing naar voorsoorteer in Zwolle viel zwaar. Elke nacht om 2.30 uur moest Onno 100 kilometer naar zijn werk rijden. ,,De laatsten kwamen het dorpshuis uitrollen en ik moest naar het werk. Ik had een heel leuke wijk in Zwolle, een arbeidersbuurt. Het waren hele aardige mensen, maar ik hield het niet vol.” Het slaapgebrek brak hem na anderhalf jaar op.
Overplaatsing naar Dokkum was een optie. Het bevalt hem goed. Daarbij werkt hij voor het eerst in jaren niet meer op zaterdag. Hij moest er wel aan wennen. ,,Je wilt hard werken, maar dat hoeft niet meer. Misschien dat helemaal stoppen er binnenkort ook wel in zit. In 2026 gaat de nieuwe pensioenwet voor de branche in. Maar laten we wel eerlijk wezen: ik vind het werk gewoon nog veel te leuk. Je komt nog eens ergens. Daarbij maak ik graag een praatje met de mensen. Zeker met eenzame ouderen die ik iedere dag even spreek of waar ik even naar zwaai. Al is het maar om te weten of alles oké is.”
Een vierde generatie postbezorger komt er hoogstwaarschijnlijk niet. De kinderen van Onno en Alice kiezen een andere weg. ,,Zoals het nu lijkt, gaat het bij drie generaties blijven. Maar dat is ook goed. Zij kiezen mooi hun eigen weg.”
Bron: Leeuwarder Courant
